Τριάντα χρόνια μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του Εβρέν (12 Σεπτεμβρίου 1980) στην Τουρκία, με το δημοψήφισμα για την συνταγματική μεταρρύθμιση που διεξάγεται αύριο, γράφεται ιστορία. Το Τουρκικό Σύνταγμα του 1982 (έμπνευσης των στρατηγών) τροποποιήθηκε 16 φορές μέχρι σήμερα, αλλά είναι η πρώτη φορά που μία κυβέρνηση δηλώνει ευθέως ότι θέλει να αποτρέψει στο μέλλον τις παρεμβάσεις του στρατιωτικού κατεστημένου και των δικαστών στην πολιτική ζωή της χώρας. Αυτό λέει ο Ταγίπ Ερντογάν. Στον αντίποδα, η αντιπολίτευση με μπροστάρη το νέο αρχηγό του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κατηγορεί την κυβέρνηση ότι επιχειρεί να επιβάλλει ισλαμικό καθεστώς “από την πίσω πόρτα”. Η εκστρατεία του Ερντογάν εστιάζει στην ταραχώδη δεκαετία του '80 και στα αλλεπάλληλα πραξικοπήματα που νομιμοποιήθηκαν μέσω της ελεγχόμενης Δικαιοσύνης, στα στρατιωτικά καθεστώτα, στις φυλακίσεις, στις εκτελέσεις και στις εξαφανίσεις χιλιάδων ανθρώπων – δηλαδή σε όλες τις μαύρες σελίδες της σύγχρονης τουρκικής πολιτικής ιστορίας.
Ταυτόχρονα, ο τούρκος πρωθυπουργός επικαλείται την Ευρώπη, που απαιτεί από την Αγκυρα εκδημοκρατισμό και μεταρρυθμίσεις: “Ενα ενδεχόμενο όχι στο δημοψήφισμα θα είναι βούτυρο στο ψωμί όσων δε θέλουν να δουν την Τουρκία στην ΕΕ”, δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Εγκεμέν Μπαγίς. Ο Τ.Ερντογάν έχει το πλεονέκτημα να ζητά την συνταγματική μεταρρύθμιση με το βλέμμα στη Δύση και, ταυτόχρονα, ως πολιτικός ηγέτης των ισλαμιστών της Τουρκίας. Είναι σχεδόν οξύμωρο, ότι ο ηγέτης των “κοσμικών” Κ.Κιλιτσντάρογλου κάνει εκστρατεία υπέρ του “Οχι”. Το αυριανό δημοψήφισμα θα είναι ένα θρίλερ. Και όχι μόνο επειδή οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στο “Ναι” (σε τρεις διαφορετικές μετρήσεις τα ποσοστά ήταν από 51% ως 57%), έναντι του “Οχι”. Αλλά πολύ περισσότερο, επειδή από την έκβαση αυτής της πολιτικής μάχης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η πορεία που θα χαράξει η Αγκυρα για τα αμέσως επόμενα χρόνια:
Ο Τ.Ερντογάν έχει δίκιο, όταν υποστηρίζει ότι οι σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας θα περάσουν από σαράντα κύματα, εάν δεν προχωρήσει η συνταγματική μεταρρύθμιση. Για την Ευρώπη το έλλειμμα δημοκρατίας στην γείτονα αποτελεί “κόκκινο πανί”. Το Ευρωκοινοβούλιο φωνάζει κάθε τόσο για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, το σενάριο της ειδικής σχέσης – αντί της πλήρους ένταξης – κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια και στις σύγχρονες δημοκρατίες δε νοούνται “παραθυράκια” που επιτρέπουν σε στρατηγούς και δικαστές να παρεμβαίνουν στην άσκηση εξουσίας.
Μία νίκη στο δημοψήφισμα θα σημαίνει βαθιά ανάσα για την κυβέρνηση Ερντογάν. Είναι αρκετό αυτό για να ακολουθήσει δεύτερο, ακόμη μεγαλύτερο βήμα με ουσιαστικές κινήσεις στην κατεύθυνση της επίλυσης του Κυπριακού; Δυσκολο να το προεξοφλήσει κανείς, ωστόσο η επικράτηση της πολιτικής έναντι της στρατιωτικής και δικαστικής εξουσίας στην Τουρκία μοιάζει να αποτελεί μίνιμουμ προϋπόθεση για κάθε κίνηση στην Κύπρο. Για να το πω αλλιώς: ουδείς μπορεί να ελπίζει σε θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό με αποδυναμωμένη την κυβέρνηση Ερντογάν και ισχυροποιημένο το στρατιωτικο-δικαστικό κατεστημένο...
ΠΗΓΗ protagon
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου